Verschenen: 29-03-2004
UITVAART WILLEM III WAS EEN DEBACLE
Te
weinig rijtuigen, een chaotische rouwstoet, een ingestorte tribune, dragers die de kist droegen als 'rauwe verhuizers', een 81-jarige organist die zijn beste tijd had gehad, kortom: de uitvaart van Willem III was geen succes. Laten we hopen dat het tijdens de bijzetting van Juliana beter gaat.

In de Trouw van vandaag staat een humoristisch verslag van de uitvaart van Willem III op 4 december 1890. Om te beginnen was het die dag steenkoud - duizenden mensen langs de route hielden er een bevroren neus of oren aan over - maar dat was het enige waar men geen invloed op kon uitoefenen.

Het begon mis te gaan bij de volgrijtuigen die vertrokken vanaf het Haagse Paleis Noordeinde. Er waren er eenvoudig te weinig. In het eerste volgrijtuig zaten de vorst van Waldeck-Pyrmont (de schoonvader van de koning), zijn zwager, de groothertog van Saksen-Weimar, en diens opvolger in Luxemburg, groothertog Adolf plaats. Het tweede rijtuig moest grootvorst Alexander van Rusland delen met drie prinsen. Hij vond dit beneden zijn stand en liet dit duidelijk merken, met veel misbaar. Hofdignitarissen moesten de woede van de Rus zien te sussen. Toen dat was gelukt en de grootvorst mokkend wegreed begonnen de paarden ook nog eens plotseling te steigeren.

Nooit tevoren waren er zoveel buitenlandse vorsten op een Oranje-uitvaart aanwezig geweest. En al die vorsten en prinsen, plus nog vele buitenlandse diplomaten en staatslieden werden in onooglijke vehikels 'gepropt'. Waarom, vroegen de bladen zich de volgende dag af, had men de Haagse elite niet tijdig gevraagd haar luxe rijtuigen in bruikleen af te staan? 'Nu zijn we voor het oog van heel Europa te schande gemaakt', schreef de krant Het Vaderland.

De rouwstoet naar Delft leek totaal ongeorganiseerd. Van alles liep mis en niemand nam de leiding. Er stortte een tribune in, met tientallen gewonden als gevolg. Er vielen grote gaten in de rouwstoet. En eenmaal in Delft aangekomen bleek er veel te weinig parkeerruimte voor de rijtuigen, zodat opstoppingen ontstonden.

De dragers leken het begrip waardigheid niet te kennen. Dat was al gebleken bij het ophalen van de kist met het stoffelijk overschot bij Paleis Noordeinde. In bijzijn van koningin-weduwe Emma en haar schoonzus groothertogin Sophie van Saksen-Weimar, werd de loodzware kist zonder veel oneerbiedig en met veel lawaai over de marmeren vloer naar buiten geschoven. En bij de Nieuwe Kerk in Delft werd de kist 'als een piano door rauwe verhuizers' (zo schreef een Britse krant) het gebouw in gezeuld.

Het tekort aan parkeerruimte rond de kerk leidde tot veel verlate kerkgasten. Hofprediker ds. C.E. van Koetsveld was al met zijn preek begonnen, toen er, door de file buiten, nog steeds genodigden de kerk binnenstommelden.

De organist, Kersbergen, was 81 jaar oud en dat was aan zijn spel te horen. Tenslotte werd de kist, gevaarlijk schommelend, het grafgewelf in gedragen en was Willem III veilig op zijn laatste rustplaats aangekomen.
 
weit001maar01_01.pdf
535 downloads

Maak jouw eigen website met JouwWeb